Den Helder: Maritieme geschiedenis en historische forten
Den Helder, gelegen in de provincie Noord-Holland, ontstond in de 16de eeuw als vissersdorp en groeide snel dankzij de strategische ligging aan de rede van Texel. Deze plek werd druk bezocht door oorlogs- en handelsvloten. Sinds circa 1780 is Den Helder voornamelijk bekend als marinehaven van Nederland, wat de stad een belangrijke militaire en maritieme rol gaf.
In Den Helder zijn meerdere 19de-eeuwse verdedigingswerken bewaard gebleven, waaronder de forten Kijkduin, Erfprins, Dirks Admiraal (uit 1811), en Oostoever en Westoever (uit 1830). Daarnaast zijn delen van het marine-etablissement Willemsoord bewaard gebleven, zoals het Piktorentje uit 1826. Het Marinemuseum, gevestigd in ‘Het Torentje’ aan de Hoofdgracht, toont de geschiedenis van de Koninklijke Marine sinds 1813, met onder meer modellen van vrijwel alle scheepstypen die sinds het midden van de vorige eeuw zijn gebruikt.
Ook buiten het museum zijn er interessante bezienswaardigheden, zoals de mast van een kanonneerboot uit de Belgische Revolutie van 1831, omgeven door kanonnen van het vlaggenschip ‘De Zeven Provinciën’ van Michiel de Ruyter. Deze staan in de tuin van het Koninklijk Marine Instituut. De omgeving van Den Helder, waaronder het voormalige eiland Wieringen op 23 km afstand, is rijk aan cultureel erfgoed en unieke landschappen die verbonden zijn met de Afsluitdijk en het IJsselmeer.
Het eiland Wieringen, door een dijk verbonden met het vasteland sinds 1924, ligt dicht bij Den Helder. Hier ontstond tussen 1927 en 1932 de Afsluitdijk, die de Zuiderzee veranderde in het IJsselmeer. Het standbeeld van dr. Cornelis Lely, de bedenker van de dijk, is een kunstwerk van beeldhouwer Mari Andriessen. Bij de sluiting van de Afsluitdijk in 1932 werd een monument ontworpen door W.M. Dudok gebouwd, met een uitkijkplatform dat veel bezoekers trekt.
In Hippolytushoef, de hoofdplaats van het vroegere eiland Wieringen, staat een hervormde kerk met een laatromaanse toren uit mogelijk de 13de eeuw. De kerk heeft een laatgotisch koor en een schip dat in 1675 werd vernieuwd. Iets noordelijker ligt Oosterland met een romaanse kerk die in 1888 werd gerestaureerd en in 1910 grote ramen kreeg. Typisch voor Wieringen zijn ook de boerderijen met dwars op de as gebouwde schuren en hoge schoorstenen bij de bakovens.
Voor een overzicht van de ligging en omliggende plaatsen van Den Helder kunt u de kaart en de plaatsnamen lijst raadplegen binnen de provincie Noord-Holland. Verdere informatie helpt bij het ontdekken van deze maritieme stad en haar rijke geschiedenis.
