Ontdek Jaarsveld: Historie en Schoonheid aan de Lek
Jaarsveld ligt aan de Lek in de Lopikerwaard, ongeveer 9 kilometer ten westen van Vianen. Dit dorpje, met zijn middeleeuwse kerk en het markante Dijkhuis, is prachtig gelegen bij een bocht in de rivier. De hoge, zware Lekdijk verbergt het dorp deels, maar via twee steil aflopende toegangsweggetjes kom je vanuit de dijk direct het dorp binnen. Tussen de kerk en de school is er voldoende parkeerruimte, wat het bezoek makkelijk maakt.
Ondanks moderne voorzieningen heeft Jaarsveld zijn rust en kleinschalige sfeer behouden. Het Dijkhuis, met de gevelspreuk ‘Vivo leo cespite tutus’ – de Hollandse leeuw veilig achter de groene zoden van de dijk – herinnert aan de eeuwenlange strijd tegen het water. Het Dijkhuis is nog steeds het centrum van het waterschap Lopikerwaard, dat zorgt voor de bescherming van dijken, sloten en watergangen in het gebied tussen Lek en Hollandse IJssel. In de 11e eeuw was dit gebied nog een woestenij, later omgevormd tot vruchtbare poldergrond.
Historisch gezien speelde Jaarsveld een sleutelrol in waterbeheer, wat ook terugkomt in de roman ‘Het wassende water’ van Herman de Man. Vroeger stonden hier het kasteel Veldenstein, gebouwd eind 14e eeuw door Henric van Vianen, en een lagere dijk dan nu. Het kasteel werd grotendeels verwoest in 1672-1674. In 1734 kreeg Cornelis de Witt, kleinzoon van Johan de Witt, Jaarsveld in bezit en bouwde later het stijlvolle landhuis dat nu als ‘Herenplaats’ bekendstaat. Momenteel woont hier de dijkgraaf van het waterschap Lopikerwaard.
Bezienswaardigheden in Jaarsveld zijn onder andere de laatgotische NH-kerk aan de Kerkstraat met een witgepleisterd schip en een ongepleisterde toren met steunberen. Ook het neogotische Dijkhuis aan de Lekdijk is het bezoeken waard. Het statige Huis te Jaarsveld, gebouwd in 1759, ligt aan de rand van het dorp en wordt omringd door grachten die de plaats van het voormalige kasteel Veldenstein markeren. Deze monumenten vertellen het rijke verhaal van dit pittoreske dorp.
De bijnaam ‘grienduilen’ voor de bewoners van Jaarsveld verwijst naar het eeuwenoude werk in de grienden: wilgenbossen aangelegd op natte, kleiachtige gronden langs de Lekdijk. Griendarbeiders verzorgden het zwaar werk van het snijden en hakken van wilgentenen, die werden gebruikt in mandenmakerij en waterbouw. Hoewel de economische waarde in de loop der tijd afnam door moderne materialen, draagt deze traditie bij aan de culturele identiteit van het gebied en leeft voort in lokale volksverhalen.
Meer informatie over Jaarsveld en omliggende plaatsen vind je in de plaatsnamenlijst plaatsnamen lijst en een overzichtelijke kaart van de regio via kaart. Ook over de provincie Utrecht, waar Jaarsveld onderdeel van is, is veel te ontdekken via Utrecht. Voor diepgaandere achtergrond en historische feiten verwijzen we graag naar Bron:.
