Ontdek Borne in Twente: geschiedenis en bezienswaardigheden
Borne ligt in Twente, ongeveer 3 kilometer ten noordwesten van Hengelo in de provincie Overijssel. Nabij het prachtige landgoed Twickel aan de oostkant van de A3S, ontstond het dorp rond de 5e eeuw. Oorspronkelijk leefden hier families in ‘lösse huze’, waarbij de ‘naobers’ elkaar hielpen en eigendom bepalend was voor macht en stemrecht. In de 10e eeuw kwam het gebied onder het bewind van kloosters, waaronder dat van Werden en later Ruinen, en rondom de meiershof ontstond Borne, voor het eerst genoemd in 1206 als Burgunde.
Borne ontwikkelde zich vooral in de 17e en 18e eeuw als belangrijk textielcentrum dankzij de huisindustrie, ontstaan vanuit kleine middenstanders die weefgetouwen verhuurden aan wevers. Deze wevers werkten vaak onder armoedige omstandigheden, wat Borne eind 18e eeuw tot een van de armste gemeenten van Nederland maakte. Een bijzondere figuur in de textielindustrie was Salomon Jacobs, beter bekend als Spanjaard, die in 1801 vluchtte uit Duitsland en met zijn familie later grote textielfabrieken en villa’s bouwde.
De textielindustrie werd dominant in Borne en verdrong andere industrieën zoals de brouwerij en cichoreifabriek. Door lage arbeidskosten vestigde de industrie zich hier, maar verhuisde later naar lagelonenlanden. In 1973 sloot de stoomspinnerij Spanjaard haar deuren en werd Borne meer een forensendorp met een rijke historische kern die getuigt van de glorietijd van weleer.
Borne heeft een aantal interessante bezienswaardigheden. De Oude Stephanuskerk in de Oude Kerkstraat is een laatgotisch bouwwerk met een indrukwekkend interieur, waaronder muurschilderingen uit circa 1500 en een zandstenen preekstoel. Ook de Doopsgezinde Vermaning (1842), de neogotische St.-Stephanuskerk (1888), en de voormalige synagoge aan de Ennekerdijk behoren tot de historische gebouwen. Verder zijn er de Klopjeswoningen uit 1786, het Bussemakerhuis uit 1779 en diverse andere monumentale panden en oude hoeven.
Onder de historische panden vallen ook het Spanjaardshuis, diverse voormalige pastorieën en villa’s zoals Villa Meijling aan de Stationsstraat. Oude hoeven als de Meijershof en het middeleeuwse woonterrein bij de Loodijk met omgrachte boerderij trekken eveneens de aandacht van historisch geïnteresseerden. Borne combineert zo zijn rijke verleden met het hedendaagse leven in Twente. Bezoek Overijssel voor meer informatie en bekijk de volledige kaart en plaatsnamen lijst als u de regio wilt ontdekken.
