Chiusi: Historie en schatten van het Etruskische bergstadje
Chiusi, vroeger bekend als Clevsin in het Etruskisch en Clusium in het Latijn, heeft een geschiedenis die teruggaat tot 1000 v.Chr. Dit bergstadje ontwikkelde zich vanuit prehistorische nederzettingen van de Proto-villanoya-cultuur die zich vestigden nabij Monte Cetona. De bloeiperiode van Chiusi viel tussen de 7e en 5e eeuw v.Chr., toen het dankzij zijn strategische ligging in het Chiana-dal een prominent lid werd van de Etruskische stedenbond. De legendarische koning Porsenna, afkomstig uit Chiusi, zou zelfs een rol gespeeld hebben in de verovering van Rome. Rond die tijd was de stad omsloten door een indrukwekkende stadsmuur van grote vierkante stenen, en de omgeving bevat diverse Etruskische begraafplaatsen.
In de 4e eeuw v.Chr. kwam Chiusi vreedzaam onder Romeinse heerschappij, waarbij het zijn structuur als legioenplaats in 269 v.Chr. kreeg, die vandaag de dag nog zichtbaar is. Hoewel het daarna in belang afnam, speelde het in de Middeleeuwen een rol als Longobardisch hertogdom. In de 16e eeuw werd het omliggende gebied steeds moerassiger, waardoor het malaria-risico toenam en de betekenis van de stad verder afnam. Voor liefhebbers van archeologie en geschiedenis biedt Chiusi een schat aan bezienswaardigheden en musea, waaronder het Museo Nazionale Etrusco.
Het Museo Nazionale Etrusco, opgericht in 1870, bevindt zich in een elegant classicistisch paleis met een zuilengevel. Het museum herbergt een van de belangrijkste archeologische collecties van Toscane, met Etruskische, Griekse en Romeinse kunstvoorwerpen uit lokale opgravingen. De collectie bevat vooral urnen waarin de Etruskische doden werden begraven, vaak met expressieve bronzen maskers bevestigd. De unieke urnen, zo genaamde canopen, lijken op menselijke figuren met een deksel als hoofd en soms zelfs met armen en borsten. Deze objecten geven een bijzondere inkijk in de kunst en begrafenisrituelen van de Etrusken.
De canopen van Chiusi verschillen sterk van de Egyptische versie: het zijn urnen in mensvorm, vaak geplaatst op bronzen of aardewerken tronen en begraven in groter grafvazen. Ze vertonen duidelijke karakteristieken in gelaatsuitdrukking, kapsel en houding, bedoeld om algemene en psychologische kenmerken weer te geven. Deze urnen zijn gemaakt van materialen zoals terracotta, brons en kalkhoudende klei, en stralen een trotse en vastberaden uitstraling uit. Daarnaast zijn de zogeheten cippi, vierkante zandstenen grafstenen met rituele begrafenisstoeten in reliëf, een indrukwekkend voorbeeld van de lokale kunstproductie. Ze tonen vaak muziek- en dansoptredens die de reis naar het hiernamaals begeleiden.
Chiusi is daarmee een fascinerende bestemming voor wie geïnteresseerd is in de Etruskische cultuur en geschiedenis. Het verhaal van deze stad, van zijn prehistorische oorsprong tot zijn belangrijke rol in de Etruskische stedenbond en de Romeinse tijd, ontvouwt zich door de archeologische vondsten en kunstwerken die nog steeds bewonderd kunnen worden. Wil je meer ontdekken over de regio en andere historische steden, bezoek dan Toscane voor meer informatie over Toscane en Stedenlijst Italië. voor een uitgebreide Stedenlijst Italië. Verder is Chiusi gemakkelijk te vinden op de Regiokaart Italië.
