De rol en pracht van de Scuole in Venetië

In Venetië zijn de zogenaamde scuole meer dan alleen fraaie gebouwen. Deze verenigingshuizen van broederschappen speelden een cruciale rol in het maatschappelijke leven. Afkomstig uit middeleeuwse religieuze genootschappen, organiseerden zij gebedsbijeenkomsten, boden ze ondersteuning aan zieke en arme leden en financierden missen voor overledenen. In een tijd van grote existentiële zorgen boden ze zekerheden over het hiernamaals en ondersteunden ze ook mensen zonder financiële middelen om te voldoen aan belangrijke religieuze verplichtingen.

De meeste scuole waren georganiseerd naar beroepsgroep of nationaliteit, vergelijkbaar met gilden. De beroemde scuole grandi waren aanzienlijke liefdadigheidsinstellingen met honderden leden, waaronder rijke Venetianen en edelen. Door contributies en slim financieel beheer konden ze armen, weduwen en wezen ondersteunen. Ook regelden ze vervangers voor de galeiendienst, waardoor leden zich vrij konden kopen van deze zware plicht. Daarnaast betaalden ze bruidschatten voor dochters van arme leden, wat hen uit de prostitutie hield.

Naast hun religieuze en verzorgende taken droegen de scuole ook bij aan Venetiaans prestige. Ze namen deel aan grote processies en beschikten over prachtige gebouwen vol kostbare kunstwerken, wat hen politiek aanzien gaf. Leden van deze broederschappen, ook de niet-adellijke, verwierf hierdoor een aanzien dat anders onbereikbaar was. De concurrentie tussen scuole grandi was groot, wat soms leidde tot financiële problemen. Zo bleek het ambitieuze gebouw van de Scuola Grande della Misericórdia, ontworpen door Jacopo Sansovino, te duur voor volledige afwerking.