Ontdek Balk: Historie en Natuur in het Hart van Gaasterland
Balk ligt in Gaasterland, ongeveer 12 kilometer ten noordwesten van Lemmer, in de provincie Friesland. Dit gebied onderscheidt zich door uitgestrekte bossen, wandelpaden en schilderachtige landschappen langs het riviertje de Luts. Gaasterland dankt haar naam aan de diverse hoogten, die in de IJstijd zijn gevormd door gletsjers. Deze natuurlijke omgeving doet bijna parkachtig aan en biedt een afwisselend decor met bossen, weiden en akkerlanden.
Balk is het centrum van de gemeente Gaasterland en kent een rijke historie. Het dorp, dat in het Fries dezelfde naam draagt, is door de dichter Herman Gorter vereeuwigd in het beroemde gedicht ‘Mei’. De naam Balk betekent ‘brug’ en verwijst naar de oude brug over de Luts. Langs deze watergracht, nu omzoomd met lindebomen, ontwikkelde Balk zich tot een typisch rijdorp met karakteristieke 17e- en 18e-eeuwse gevels. Het raadhuis uit 1615, met een fraaie trapgevel en opengewerkt torentje, getuigt van de welvaart die voortkwam uit de bloeiende boterhandel.
Balk heeft ook een bijzondere rol gespeeld in het godsdienstige leven van Nederland. Van circa 1550 tot 1854 huisvestte het dorp een gemeente van Fijne Mennisten, streng gereformeerde doopsgezinden. Deze groep weigerde in 1811 aan te sluiten bij de Algemene Doopsgezinde Sociëteit en emigreerde in 1853 deels naar Amerika vanwege conflicten over dienstplichtvrijstelling. Menno Simonsz, de bekende Friese dorpspastoor uit Witmarsum, was de grondlegger van deze beweging.
Voor wie Balk bezoekt, zijn de omliggende bossen een absolute aanrader. Deze bossen, variërend van eikenhakhout tot beuken, dennen en sparren, herbergen een rijke flora en fauna, waaronder reeën. Het gebied biedt rustige wandelroutes, ruiterpaden, picknickplaatsen en parkeermogelijkheden. De bossen worden zorgvuldig beheerd om hun natuurwaarde te behouden, en daarmee de charme van Gaasterland te waarborgen.
Bezienswaardigheden in Balk zijn onder meer het raadhuis aan Raadhuisstraat 1, met zijn sierlijke 17e-eeuwse trapgevel, evenals diverse historische hals- en trapgevels in de Van Swinderenstraat. De Nederlands Hervormde Kerk uit 1728 met fraaie familiebanken en een gebrandschilderd raam is eveneens de moeite waard. Gaasterland en Balk vormen samen een aantrekkelijke bestemming voor natuurliefhebbers en cultuurzoekers. Voor meer informatie over Friesland en de regio zie Friesland en bekijk de kaart of de plaatsnamen lijst.
