Ontdek Franeker: Historie en Cultuur in Friesland
Franeker, een stadje in Friesland, ontstond in de 11e eeuw en werd rond 1200 ommuurd. Het was eeuwenlang een belangrijk marktplaats in Westergo en huisvestte van 1585 tot 1811 een universiteit, wat het tot een centrum van cultuur en wetenschap maakte. Binnen de grachten van deze historische stad zijn veel monumentale panden en gebouwen bewaard gebleven die het karakter van Friesland en Nederland illustreren.
Een van de meest opvallende bouwwerken is de Martinuskerk, een grote driebeukige pseudobasiliek met een hoge toren, gebouwd rond 1420. In de kerk zijn vier gotische koorbanken uit de 15e eeuw en fraaie grafzerken van Franeker professoren te bewonderen. Nabij de kerk staat de voormalige Academie, oorspronkelijk een kruisbroedersklooster, met onder andere de beroemde Hortus Botanicus, gesticht in 1632, en het laboratorium uit 1650.
’t Dr. Coopmanshûs is een voormalig professorenwoning die nu dienstdoet als gemeentemuseum. Hier wordt de geschiedenis van de stad en de universiteit uitgelicht, met bijzondere collecties zoals het borduurwerk van theologe Anna Maria van Schurman en een mechanisch kunstwerk van Jan Elzinga. Ook het Korendragershuisje uit 1634 en het Martenahuis, een versterkte woning uit 1498, zijn het bezoeken waard.
Het planetarium van Eise Eisinga, gebouwd tussen 1774 en 1781, is de belangrijkste attractie van Franeker. Het astronomische kunstwerk laat het planetenstelsel zien en functioneert nog steeds met grote precisie. Het stadshuis, een renaissancegebouw uit 1591-1594 met een rijk versierde gevel en een bezienswaardige raadzaal, onderstreept de historische grandeur van Franeker.
Andere bezienswaardigheden zijn het middeleeuwse Klein Botniahuis, de historische studentenkroeg ‘Bogt van Guné’ en het culturele centrum De Koornbeurs, ooit de beurs van graanhandelaren. Net buiten Franeker ligt de voormalige suikerfabriek Frisia uit 1921, een industrieel monument dat herinneringen oproept aan het verleden van de streek.
De omgeving van Franeker biedt ook mooie plekken om te ontdekken, zoals het dorp Achlum met zijn 12e-eeuwse kerk en de hofstede Groot Deersum. Nabijgelegen dorpen zoals Dongjum, Firdgum en Sexbierum herbergen mooie historische kerken en monumenten. Ook de dorpen Tzum en Tzummarum zijn bekend vanwege hun indrukwekkende laatgotische kerktorens, die tot de hoogste van Friesland behoren. Bezoek Friesland voor meer informatie en een overzicht van deze prachtige regio.
