Ontdek Littenseradeel: Geschiedenis, Cultuur en Unieke Bezienswaardigheden
Littenseradeel, gelegen ten zuidwesten van Leeuwarden in de Friese ‘Greidhoek’, is ontstaan in 1984 na de samenvoeging van Baarderadeel en Hennaarderadeel. Deze agrarische gemeente kent een vlak en boomarm landschap met uitgestrekte weiden waar vooral verschillende grassoorten het beeld bepalen. Het gebied was vroeger bekend om de iep, die door de iepziekte grotendeels verdwenen is.
Baarderadeel had Mantgum als centrum, een statig dorp met prachtige herenhuizen en een witgepleisterde kerk op een terp. Andere historische plaatsen zoals Weidum en Beers zijn eveneens rijk aan cultuur. In Beers staat ‘De Poarte fan Beers’, een poortgebouw uit 1616 dat onderdeel was van de voormalige Unia State. Dit gebouw herbergt nu een stinzenmuseum dat de oude Friese adelshuizen belicht. In de omgeving liggen ook dorpen als Huins en Bozum met hun karakteristieke middeleeuwse kerken.
Wieuwerd is het bekendste dorp van Littenseradeel vanwege de bijzondere grafkelder onder de 13e-eeuwse kerk waar vier goed geconserveerde mummies liggen. De grafkelder werd in 1765 per toeval ontdekt en bevatte oorspronkelijk elf gemummificeerde lijken. Vermoed wordt dat het hier gaat om leden van de Labadistische religieuze secte. De kelder zorgt door zijn constructie voor het behoud van deze mummies en trekt jaarlijks duizenden toeristen.
De gemeente Littenseradeel ligt in het vroegst bewoonde deel van het Friese zeekleigebied, waar bewoners al rond 500 v.Chr. woonheuvels of terpen opwierpen om zich te beschermen tegen overstromingen. Landbouw, vooral melkveehouderij, was traditioneel de belangrijkste bron van inkomsten. Tegenwoordig werken veel inwoners in omliggende steden en forenzen dagelijks. De regio wordt gekenmerkt door een rijke geschiedenis van grietenijen, de voorloper van gemeenten, en een landschap met oude dijken en kerken die een indruk geven van het welvarende verleden.
Bezienswaardigheden in Littenseradeel zijn onder meer de middeleeuwse kerken in Mantgum, Weidum, Huins, Bozum en natuurlijk Wieuwerd met de mummies. Het stinzenmuseum in Beers toont bijzondere historische objecten zoals wapenstenen en informatie over de adellijke staten die hier ooit stonden. Vele dorpen bieden sfeervolle kerkpaden, dorpsgezichten en oude boerderijen die het landelijke karakter van deze Friese streek versterken.
Voor een overzicht van de regio met haar 29 dorpen en buurtschappen kunt u de kaart raadplegen. Informatie over de plaatsnamen vindt u in de plaatsnamen lijst. Meer achtergrond en praktische informatie zijn eveneens beschikbaar. Littenseradeel maakt deel uit van de provincie Friesland prov.
Friesland., een gebied rijk aan cultuur en historie met een uniek landschap dat uitnodigt tot ontdekking.
