Willemstad: Prachtig bewaarde vestingstad in Noord-Brabant
Willemstad is een prachtig bewaard gebleven vestingstadje gelegen in de gemeente Zevenbergen, in het noordwesten van de provincie Noord-Brabant. De stad ligt aan het Hollands Diep en het Volkerak en werd in 1583 aangelegd op last van Willem van Oranje. Het is opvallend regelmatig ontworpen, met de brede Voorstraat die haaks op de dijk staat en uitkomt op een rechthoekig, omgracht kerkplein. Tussen 1583 en 1597 liet ingenieur Adriaen Anthonisz de versterkingen uitvoeren in de vorm van een zevenpuntige ster met zeven bastions, die later werden aangepast maar in grote lijnen goed bewaard zijn gebleven.
De Hervormde kerk van Willemstad is de eerste kerk in Nederland die speciaal voor de protestantse eredienst werd gebouwd. De kerk dateert uit de periode 1596-1607 en heeft een achtzijdige plattegrond. Opvallend is de onvoltooide toren in de zuidwesthoek. Binnen vindt men een preekstoel uit 1659 die afkomstig is uit Hoogvliet, en enkele kerkbanken uit circa 1670, oorspronkelijk uit de afgebroken kerk van Graft.
Andere markante gebouwen zijn het Arsenaal, dat in 1793 aan de haven werd gebouwd naar ontwerp van Ph.W. Schonck, met twee natuurstenen poorten aan de havenzijde. Het Prinsenhof, ook bekend als het Mauritshuis, werd in 1623 gesticht door prins Maurits en dient tegenwoordig als raadhuis. Daarnaast is er het voormalige raadhuis, oorspronkelijk uit 1587, dat in 1620 werd verbouwd en sindsdien een klokgevel boven de ingang en een karakteristieke toren heeft.
In de omgeving van Willemstad ligt Klundert op ongeveer 8 kilometer zuidoostelijk. Deze plaats heeft een stadsbeeld dat wordt bepaald door twee symmetrisch aangelegde pleinen: het kerkhofplein met de kerk en de markt met het raadhuis. Van de versterkingen uit 1583 zijn nog enkele wallen en grachten bewaard gebleven, zoals het kroonwerk Suijkerberch. Het raadhuis van Klundert, uit 1621, is een rechthoekig renaissancegebouw met trapgevels aan de korte zijden en een rijk versierde topgevel boven de dubbele trap bij de ingang.
