Antakya: Historische Stad en Cultureel Erfgoed in Hatay

Antakya, gelegen aan de linkeroever van de rivier de Asi (Orontes), werd gesticht in 307 v.Chr. door Antigonus en later herbouwd door Seleucus I Nicator rond 300 v.Chr. De stad, oorspronkelijk Antigoneia genoemd, kreeg toen de naam Antiochia en werd de hoofdstad van het Seleucidenrijk. In de 2e eeuw v.Chr. telde de stad naar schatting 500.000 inwoners en rivaliseerde met Alexandrië om de titel van grootste stad na Rome. Diverse veroveringen, aardbevingen en belegeringen hebben haar in de loop der eeuwen echter doen vervallen.

Tijdens de Romeinse tijd groeide Antiochia weer uit tot een belangrijk centrum, met name voor de ontwikkeling van het vroege christendom. Apostel Petrus stichtte hier de eerste christelijke gemeente en noemde de volgelingen voor het eerst ‘christenen’. De stad was de zetel van een patriarch en er vonden tien concilies plaats. Keizer Justinianus hernoemde de stad in de 6e eeuw tot Theoupolis, Stad van God. Door de eeuwen heen wisselde het gezag diverse malen tussen Arabieren, Byzantijnen, Turkse Seltsjoeken en kruisvaarders voordat het in 1517 deel werd van het Ottomaanse Rijk.

Antakya beschikt over opmerkelijke historische en archeologische bezienswaardigheden. Resten van het 9 km lange aquaduct uit de tijd van keizer Trajanus zijn nog zichtbaar nabij het ziekenhuis. De Romeinse brug, gebouwd in de 3e eeuw, en de Justiniaanse stadsmuur met de ‘IJzeren Poort’ wijzen op de strategische betekenis van de stad. De Habib-Neccar-moskee, oorspronkelijk een Byzantijnse kerk, en de nabijgelegen citadel bieden een prachtig uitzicht over de stad en getuigen van eeuwenoude geschiedenis.

De Grot van Petrus, gelegen op enkele kilometers van het centrum, is een belangrijke heilige plek waar de eerste christelijke gemeenschap zou zijn ontstaan. De grot, met mozaïeken uit de 5e eeuw en een vroeggotische façade, wordt jaarlijks op 29 juni bezocht ter ere van de heilige Petrus. Het archeologisch museum in Antakya herbergt uitgebreide collecties mozaïeken uit de regio en artefacten van Hettitische en Hoerritische oorsprong, afkomstig van opgravingen rond onder andere Daphne, Seleucia en Iskenderun.

De regio rondom Antakya is rijk aan historische plaatsen zoals de middeleeuwse brug bij Demirköprö Köy, het antieke Daphne met zijn laurierbossen en watervallen, en de indrukwekkende kruisvaardersburcht bij Kürşat. Verder zijn in Reyhanli ruïnes van oude Romeinse vestingen en in Magaraçik de overblijfselen van de havenstad Seleucia Pieria te vinden. Natuurliefhebbers en geschiedenisliefhebbers vinden hier een unieke mix van cultuur, natuur en religieuze geschiedenis.

Voor wie het bredere gebied wil verkennen, biedt de nabijheid van de grensplaats Yayladağı toegang tot diverse archeologische en historische plekken. De indrukwekkende Mons Casius (Gebel Aqra) was een heilige berg voor oude zeelui en herbergt sporen van offers die zelfs keizers als Trajanus en Hadrianus brachten. In de omgeving zijn tevens resten van kruisvaarderskerken en basilica’s te ontdekken, die diep verbonden zijn met de rijke religieuze geschiedenis van deze streek in Turkije. Voor meer informatie over de stad en omgeving is een bezoek aan de regio Hatay zeker de moeite waard.